نمایش « همه چیز می گذرد تو نمی گذری » از انسانی می گوید که با درون و بیرون خود درگیر است

حسن طبیب زاده کارگردان و بازیگر نمایش «همه چیز می گذرد تو نمی گذری» در مصاحبه ای با پایگاه خبری سینما خانه به شرح مختصر این نمایش پرداخت و عنوان کرد:داستان نمایش‌نامه، گوشه‌ای از زندگی انسان امروز است که با درون و بیرون خود درگیر است. درگیر با دو دنیایی که در عین تفاوت‌های بنیادین، یک فصل مشترک دارند: «شلوغی و تنهایی».

وی در ادامه افزود :این جمع اضداد یکی از ویژگی‌های این اثر است که آن را جذاب می‌کند. مخاطب این نمایش‌نامه همزمان، هم درگیر شلوغی و هیاهو و هرج‌ومرج در دنیای بیرونی و درونی خود می‌شود و هم متوجه خلوت و تنهایی آن. یکی از پیام‌های اصلی این اثر این است که ما به عنوان انسان ،یک موجود اجتماعی و در نهایت با تنهایی و فردیت دست‌به‌گریبان هستیم و ما را از این‌ها گریز و گذری نیست. هنر انسان‌بودن در این است که بتواند میان دنیای بیرون و درون و این همهمه و خلوت تعامل و تعادل برقرار کند.

طیب زاده ازمشکلات نمایش سخن به میان آورد و گفت: از سختی‌های اجرای این کار می‌توان به تعدد شخصیت‌های آن اشاره کرد و شیوه‌ی اجرای مونولوگ. تک‌بازیگر کار می‌بایست برای باورپذیری و ارتقای کیفی کار، برای هر یک از شخصیت‌ها تیپ ، لحن و صدای منحصر به فرد انتخاب کند و در طول اجرا، مراقب حفظ این ویژگی‌ها باشد. این امر مستلزم داشتن مهارت فنی و خلاقیت فراوانی است که به شخصه کوشیده‌ام در تمام اجراها، تمام توان خود را برای آن به‌کار بگیرم.

دیگر مشکل پیش رو که همواره با ما همراه بوده، مشکلات مالی است جهت طراحی و تهیه و اجرای دکور و ابزار لازم برای اجرا تبلیغات و… که با وجود این مسئله، تلاش شده که سادگی دکور تجهیزات لطمه‌ای به اصل کار وارد نکند.

این کارگردان در ادامه گفت: شیوه‌ی روایی این متن و نکته‌بینی‌ها و کشش داستان و سیالی و خیال‌انگیزبودن آن، همگی از عوامل محرک برای انتخاب این اثر بوده‌اند. طنز موجود در این اثر از آن گونه‌ای است که به یک خنده‌ی صرف ختم نمی‌شود و مخاطب را به فکر فرو می‌برد. این خود ویژگی ارزشمندی برای یک اثر به حساب می‌آید. جدای از این عامل که مربوط به کیفیت متن است، اجرای این کار دشوار است و شخصیت پردازی در آن بسیار سخت. اجرای مونولوگ که این نمایش‌نامه برای هر بازیگر یک محک به حساب می‌آید و من همیشه از انجام کارهایی که عیارسنج باشند استقبال کردم و این متن، یکی از همان متن‌هایی است که آزمون و سنگ محک بسیار خوبی است.

وی گفت : ما قرار هست در ادامه با توجه به تجارب زیستی و حال و هوای روحی خود آثار و اجراهای جدیدی را در آینده نچندان دور تجربه کنیم. آن چیزی که بیشترین اهمیت را برای ما دارد، تعامل با تماشاچی، یافتن تماشاچی با استعداد و انتقال احساس با راحت ترین شکل و هرگونه متریال است. برای همین من نمی توانم بگویم دقیقا بازیگر هستم یا خواننده اما قطعا زبان هنر را بلدم و می خواهم حرف هایم را به گوش تماشاچی هایم برسانم.

در اینجا بد نیست به نقد دو نفر از اساتید تئاتر بپردازیم :

نقد استاد صدرالدین زاهد به کار:امشب شاهد نمایشی بودم که با همه اظهار نظرات سلیقه ای و  متفاوتی که درباره آن می توان نمود؛ حداقل از دو جهت برای من نمایشی بود که با حداقلی از رضایت سالن نمایش را ترک کردم. این دو عامل یکی صداقت حضوری بازیگر نمایش (حسن طبیب زاده) بود که با همه اینکه اغلب اوقات بر صحنه روی سندلی نشسته بود و نمایش از حرکت صحنه ای (یا عمل صحنه ای) برخوردار  نبود – و با همه اینکه این سکون و بی حرکتی در سلیقه و انتخاب من نبود – با این حال در پایان که به نمایش فکر می کردم و به بازی او، بی نهایت از این سکون او احساس رضایت می کردم. چرا؟ چون من اینقدر نمایش های جورواجور دیده‌ام، که بازیگرانش از ترس بی عملی صحنه ای حرکات بیخودی پارازیت بر صحنه انجام می دهند که کوچکترین دلیلی برای حرکات بی خودیشان وجود ندارد، که شاید این از موارد استثنایی و نادری بود که بازیگری بر صحنه بود و چون دلیلی برایش وجود نداشت که حرکتی انجام دهد، بنابراین تقریبا در تمام مدت نشسته بر سندلی ایفای نقش کرد. و همین صمیمیت و صداقتی را در کار برایش به ارمغان آورد، که حداقل  برای من نقطه مثبت کار او بود. مسئله دومی که سخت نظر مرا جلب کرد، مسئله ریتم یا ضرب آهنگی بود که نمایش صحنه ای از آن برخوردار بود. اما آیا این امکان از حرفه خوانندگی و نوازندگی او به اجرا راه یافته بود؟ جواب به این سوال در هر حال تغییری در صورت مسئله نمی دهد. و ضرب آهنگ درست نمایش یکی از امتیازات مثبت نمایش صحنه ای او بود.

ناگفته نماند که من این متن چرمشیر را خیلی دوست دارم‌. برای من او شطحی مدرن ساخته است که گرچه به صورت مونولوگی ارائه و چاپ شده است، ولی به گمان من این شطح کلامی در اجرای صحنه ای باید با شطحی تصویری و حرکتی همراهی شود (که نه لزوماً تصویر سازی برای متن چرمشیر باشد.)، بلکه مستقل از آن عمل کند. و من تردید ندارم که اگر این عمل اجرایی امکان پذیر شود، بعد سومی در ذهن تماشاچیان نقش خواهد بست که با تجربه زندگی روزمره او ( بخصوص در حال حاضر که ما در زندگی روزمره مان همگی به دلایل گوناگون که همگان دانند آچمز شده ایم ) بی ارتباط نخواهد بود.

نقد استاد صدرالدین زاهد به کار: امشب شاهد نمایشی بودم که با همه اظهار نظرات سلیقه ای و  متفاوتی که درباره آن می توان نمود؛ حداقل از دو جهت برای من نمایشی بود که با حداقلی از رضایت سالن نمایش را ترک کردم. این دو عامل یکی صداقت حضوری بازیگر نمایش (حسن طبیب زاده) بود که با همه اینکه اغلب اوقات بر صحنه روی صندلی نشسته بود و نمایش از حرکت صحنه ای (یا عمل صحنه ای) برخوردار  نبود و با همه اینکه این سکون و بی حرکتی در سلیقه و انتخاب من نبود ،اما با این حال در پایان که به نمایش فکر می کردم و به بازی او، بی نهایت از این سکون او احساس رضایت می کردم. چرا؟ چون من اینقدر نمایش های جورواجور دیده‌ام، که بازیگرانش از ترس بی عملی صحنه ای حرکات بیخودی (پارازیت) بر صحنه انجام می دهند که کوچکترین دلیلی برای حرکات بی خودیشان وجود ندارد، که شاید این از موارد استثنایی و نادری بود که بازیگری بر صحنه بود و چون دلیلی برایش وجود نداشت که حرکتی انجام دهد، بنابراین تقریبا در تمام مدت نشسته بر صندلی ایفای نقش کرد. و همین صمیمیت و صداقتی را در کار برایش به ارمغان آورد، که حداقل  برای من نقطه مثبت کار او بود. مسئله دومی که سخت نظر مرا جلب کرد، مسئله ریتم یا ضرب آهنگی بود که نمایش صحنه ای از آن برخوردار بود. اما آیا این امکان از حرفه خوانندگی و نوازندگی او به اجرا راه یافته بود؟ جواب به این سوال در هر حال تغییری در صورت مسئله نمی دهد. و ضرب آهنگ درست نمایش، یکی از امتیازات مثبت نمایش صحنه ای او بود.

ناگفته نماند که من این متن چرمشیر را خیلی دوست دارم‌. برای من او سطحی مدرن ساخته است که گرچه به صورت مونولوگی ارائه و چاپ شده است، ولی به گمان من این سطح کلامی در اجرای صحنه ای باید با سطحی تصویری و حرکتی همراه  شود (که نه لزوماً تصویر سازی برای متن چرمشیر باشد.)، بلکه مستقل از آن عمل کند. و من تردید ندارم که اگر این عمل اجرایی امکان پذیر شود، بعد سومی در ذهن تماشاچیان نقش خواهد بست که با تجربه زندگی روزمره او ( بخصوص در حال حاضر که ما در زندگی روزمره مان همگی به دلایل گوناگون که همگان دانند آچمز شده ایم ) بی ارتباط نخواهد بود.

نقد محمد جابرالانصاری به کار:می خواهم فارغ از اسلوب مرسوم نقد نویسی (که همه به کمال درست است) درباره نمایش ” همه چیز می گذرد، تو نمی گذری” حس خود را بنویسم.به دعوت دوستی عزیز و گرامی و کنجکاوی دیدن نمایشنامه ای نوشته محمد چرمشیر به تماشاخانه هیلاج رفتم.نظر شما بعد از دیدن این نمایش از دو حال خارج نیست.  بسیار دوستش دارید یا بسیار دوستش ندارید! دلیل: برای لذت بردن از این نمایش باید و باید و باید خیال پرداز باشید!!!

وگرنه چگونه بپذیرید “دکتر مصدق پای مادرتان را مالش دهد؛ پدرتان لچک بندازد سر الیزابت تیلور،خانواده تزار نیکلای دوم در کرت خیارها ول بگردند؛ خواهرتان در عصر دایناسورها بخواهد یک تیراناسور را از دام اعتیاد نجات دهد و تیم فوتبال زنان مریخ بیاید زمین برای انجام بازی!”

اجرای این متن سنگین  تمرین و تسلط بسیار می طلبد که حسن طبیب زاده به غایت از پس آن برآمده است.این نمایش تک پرده و تک گو(مونولوگ) با پرسوناژ های بسیار نیازمند صدا سازی و تیپ سازی و شخصیت پردازی است که طیب زاده به خوبی توانسته است جانبخشی کند.

هر کسی که حتی یکبار روی صحنه رفته باشد، می تواند اذعان کند چهل دقیقه مداوم تک گویی چقدر طاقت فرسا است.حسن در طول اجرا چند بار تبحرش در نواختن ساز و خواندن آواز را با ترانه هایی در راستای نمایشنامه به رخ می کشد.در یکی از این خواندن ها از زبان کلاغی دلبری می کند! به مانند یک صداپیشه عروسکی توانایی فریب ذهن را دارد با این تفاوت که عروسکی در کار نیست!

در طول اجرا سه بار از صندلی چوبی فکستنی که روی آن نشسته، بر می خیزد. دو بار برای ایجاد مشارکت تماشاگران و شوک دادن به تماشاچی ها و بار سوم… اصلا چرا باید لو بدهم بهترین بخش اجرایش را؟

شاید بگویید مگر هنر بازیگر بودن غیر از این است؟ و من می گویم برای یک دانشجوی موسیقی، راوی خوب بودن و این حجم از تلاش و تمرین در راستای اجرایی بی نقص قابل تقدیر تر است.حداقل برای فرازهایی از متن که نیازمند حزن و بغض است مانند بسیاری دیگر به سیاهی صحنه پناه نمی برد برای ریختن اشک مصنوعی در چشمانش! مانند مرثیه خوان ها و پرده خوانها فریاد الکی نمی زند. چون می داند فرق است بین رسا و بلند مونولوگ گفتن با خریدار آهن آلات و ضایعات!!

نمی گویم اجرایی بی نقص چون حتی فکر کردن به اینکه “با دختری از مریخ به سمت جگرکی استیون اسپیلبرگ بروی، آنگونه که ترک وسپا آقا جانت نشستی و از میان جمعیت برانی…” خود به خود مستعد به تپق ای!

مواکداً می گویم می توان مو از ماست بازی اش گرفت ولی با نقل به مضمون از استاد سمندریان که می گفتند: ” بازیگر باید “‘ آن”‘ داشته باشد” ، حسن طبیب زاده “‘ آن “‘ بازیگری را دارد.

حسن طبیب زاده بازیگر و خواننده، دانشجوی رشته موسیقی آهنگسازی و هنرآموخته مدرسه هنرهای نمایشی در رشته سینما است. او بطور مستقل جریانی به راه انداخته تا بصورت پرفورمنس موسیقی با تماشاچی هایش ارتباط بگیرد،وی تجربه بازی در نمایش ها و اجراهای موسیقی بدیعی را در کارنامه هنری خود دارد که از جمله آنها می توان به اجرای کنسرت کتاب “فرشته ای از آسمون” اشاره کرد که برای اولین بار در دنیا تماشاچی تواما” با خوانش کتاب منظوم در یک کنسرت نیز حضور دارد.

وی در ادامه فعالیت های هنری خود به پرفورمنس موسیقی روی آورد و با ترکیب جدیدی از هنر نمایش و موسیقی پرداخت،

تازه ترین اجرای او، موسیقی نمایش “همه چیز می گذرد تو نمی گذری” است که با نگاهی به شیوه گروتفسکی بروی صحنه رفته است.

عواملی که در نمایش «همه چیز می گذرد تو نمی گذری» نقش داشتند به ترتیب: نویسنده:  محمد چرم‌شیر،کارگردان:  حسن طبیب زاده،بازیگر:  حسن طبیب زاده، مشاور هنری: بابک جمشیدی، گروه کارگردانی:  ندا مرادی، فاطمه فتحی، رضا مردی، محمدرضا کاظمی، آهنگساز، خواننده و اجرای موسیقی:  حسن طبیب زاده، تبلیغات فضای مجازی: سارا کاظمی، مدیران صحنه: شیما اسفندیاری، آرمان جمشیدیان، عکاس صحنه: پیام احمدی کاشانی،مشاور رسانه ای: پیام احمدی کاشانی، شقایق فرشته طراح گرافیک: بابک جمشیدی، طراحی ذهنی:  مبینا رستمی

نمایش « همه چیز می گذرد تو نمی گذری » از تاریخ ۲۸ آذر تا ۱۴ دی۱۴۰۰ در تماشاخانه هیلاج به روی صحنه رفت.

خبرنگار: پیام احمدی کاشانی

منبع : پایگاه خبری سینما خانه