جای خالی هنرمندان پیشکسوست صنایع دستی را چه کسی پر می کند

به گزارش پایگاه خبری و هنری پیام هنر؛ روز جهانی صنایع دستی، رویدادی جهانی است که به منظور گرامیداشت جایگاه هنر و خلاقیت صنعتگران و هنرمندان سراسر دنیا برگزار می‌شود هر سال در روز ۱۰ژوئن، ۲۰ خردادماه در جهان برگزار می شود.
ایران از سال ۱۹۶۸ به عنوان عضو شورای جهانی صنایع دستی، به رسمیت شناخته شده است. پیشنهاد تعیین این تاریخ به عنوان روز جهانی صنایع دستی توسط ایران در سال ۲۰۱۰ مطرح شد و با موافقت شورا، در سال ۲۰۱۰ به رسمیت درآمد. از آن زمان، این روز به عنوان روزی برای گرامی داشت و قدردانی از هنر و اصالت صنایع دستی در جهان، از جمله ایران، جشن گرفته می‌شود.
روز صنایع دستی از دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد در ایران جشن گرفته می شود اما در مقاطعی از تاریخ، این روز با این که در تقویم ایران ثبت شده است در بهمن ماه و همزمان با برگزاری نمایشگاه صنایع دستی برگزار شده است و همین امر بارها موجب شده که فریاد هنرمندان صنایع دستی بلند شود که اگر روزی به اسم صنایع دستی در تقویم ثبت شده اما چرا جشن ها و مراسم های مرتبط به این روز در روزهای دیگری برگزار می شود و یا اصلا برگزار نمی شود.
امسال برخلاف برخی دوره های گذشته؛ روز صنایع دستی ۲۰ خردادماه در ایران جشن گرفته می شود و به همین منظور رویدادهای نمایشگاهی و مراسم های تجلیل همزمان با این روز در برخی شهرهای ایران برگزار می شود.
فرهنگستان هنر ایران نیز که به‌عنوان یکی از دستگاه‌های حاکمیتی مؤثر در حوزه سیاست‌گذاری هنر کشور که دارای جایگاه حقوقی معتبر و نقش راهبردی اثرگذار در جریان‌سازی تحقیقات، سیاست‌ها و فعالیت‌های هنری کشور به شمار می رود و«هنرهای سنتی و صنایع دستی یکی از مهم ترین حوزه های فعالیتی آن است؛ یکی از دستگاه های سیاستگذار حاکمیتی است که اقدام به برگزاری مراسم بزرگداشت و تجلیل از بزرگان این حوزه صنایع دستی کرده است.
روز یکشنبه ۱۸ خردادماه خبر برگزاری دومین مراسم پاسداشت روز جهانی صنایع دستی با عنوان «کلک خیال‌انگیز» ویژه بزرگداشت هنر و هنرمندان ایران‌زمین از سوی روابط عمومی فرهنگستان هنر برای رسانه ها ارسال شد  و در این خبر عنوان شد که در این مراسم که با عنوان«کلک خیال‌انگیز» با دبیری علمی مهدی مکی‌نژاد روز چهارشنبه ۲۱ خردادماه در تالار ایران  فرهنگستان هنر برگزار شد ؛ از ۱۱ هنرمند پیشکسوت و فعال در حوزه صنایع دستی غفور اسکندری سبزی (خط تعلیق)، حسین تنکابنی (آرایه‌های معماری)، محمد ذهب صنیعی (زیور آلات سنتی)، ماشاء‌الله روزپور (آهنگر و قفلساز رمزدار)، حسینعلی سعادتی‌راد (نوازنده کرنا و سُرنا)، مسعود شیشه‌گر (کاشی‌ساز)، حاج محمد قماش‌باف (نازک‌باف و پارچه باف)، حسن مشکین‌فام (پژوهشگر هنرهای سنتی، نقاش و موزه‌دار)، اسدالله مریم‌آبادی (خیمه‌دوز و پوش‌دوز)، سمیه اربابی (ملیله‌کار) و محمد سررشته (زرین فام) قرار است تجلیل شد.
با انتشار این خبر و اسامی هنرمندانی که در این مراسم قرار است به عنوان پیشکسوت این حوزه مورد تجلیل قرار گیرند، این سوال برای بسیاری از فعالان حوزه صنایع دستی بوجود آمد که برگزار کنندگان این رویداد فرهنگستان هنر با همکاری پژوهشکده هنر، موسسه صبا، معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی اقدام به برگزاری این رویداد که جنبه ملی هم دارد براساس چه ساز و کار و معیارهایی اقدام به انتخاب این هنرمندان کرده اند و چه تفکری پشت برگزاری این رویداد بوده است که در این رویداد برخی از هنرمندان که سهم بسزایی در زنده کردن یک رشته داشته اند، اسمی نیست؛ مثلا در خط تعلیق قرار است که از اسکندری سبزی تجلیل به عمل آید این در حالی است که حجت امانی هنرمند نقاش و خوشنویس، این خط را احیا کرد و پیشنهاد دهنده ثبت ملی خط تعلیق به عنوان میراث ناملموس ایرانیان بود و برای شناخته شدن این خط نه تنها در ایران بلکه در برخی از کشورها، نمایشگاه ها و کارگاه های آموزشی متعددی در این زمینه برگزار و پرونده ثبت خط تعلیق را به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ارائه داده و آن را به ثبت رسانده است و حتی در تلاش است تا این خط ثبت جهانی شود.

و یا در بخش(زرین فام) قرار است از محمد سررشته تجلیل به عمل آید این در حالی است که عباس اکبری که زندگی اش با تاریخ سفالینه های زرین فام گره خورد و با سال ها تلاش و پژوهش و کار علمی توانست زرین فام را احیا کند و بلاخره حلقه مفقوده مطالعات زرین فام را کشف کند و ضمن انتشار حاصل پژوهش های خود در قالب کتاب و مقاله، با خلق آثار متعدد و متنوع زرین فام در مهم ترین رویدادهای جهانی نه تنها در رشته صنایع دستی بلکه در حوزه تجسمی نیز حضور پیدا کند و جایگاه زرین فام ایران را در عرصه جهانی تثبیت کند، نامی نیست.

و یا در رشته ملیله قرار است از سمیه اربابی تجلیل شود، این در حالی است که سمیه اربابی از جوان ترین کسانی است که در این حوزه فعالیت می کند و چند سالی نیست که برند زیورآلات نقره خود را به به ثبت رسانده است. این در حالی است که زنجان به عنوان شهر ملیله ثبت شده است و هنرمندانی  متعدد  و صاحب نامی چون محسن یزدان شناس که بیش از ۳۰ سال است در این حوزه فعالیت می کنند در این حوزه فعالیت می کنند.
البته هدف نگارنده بی احترامی به شان هنرمندانی که در این رویداد مورد تجلیل قرار می گیرند نیست.
از قدیم گفته اند حرمت امامزاده به متولی آن است وقتی متولیان امر به هنرمندانی که سال هاست عمر و رندگی خود را پای صنایع دستی ایران گذاشته اند بی اعتنایی می کنند همین امر موجب قهر هنرمندان شناخته شده از رویدادهای ملی و کم اهمیت برگزار شدن نمایشگاه ها و رویدادهای صنایع دستی می شود. هر چند که در سال های اخیر شاهد این موضوع بوده ایم و جای خالی بسیاری از هنرمندان صاحب نام در رویدادهای صنایع دستی کشور مشهود است.

این رویداد  روز ۲۱ خرداد در تالار ایران فرهنگستان هنر برگزار شد و نمایشگاه و کارگاه‌های جنبی آن از ۲۰ تا ۳۰ خردادماه ۱۴۰۴ در رواق هنر فرهنگستان هنر ادامه خواهد داشت.

مریم آموسا